Een belangrijke keuze die u als zelfstandige moet maken – zowel voor startende als gevestigde zelfstandigen – is de juridische rechtsvorm waaronder u uw zelfstandige activiteiten wilt onderbrengen. U kan kiezen voor een eenmanszaak of voor een vennootschap.
Een eenmanszaak is een onderneming die geen aparte rechtspersoonlijkheid heeft. Dit betekent meteen ook dat er geen duidelijke splitsing is tussen uw privévermogen en het vermogen van uw zaak.
Bij vennootschappen komen in principe twee of meer personen overeen dat ze samen gaan werken om een bepaalde activiteit uit te oefenen, hiervoor het nodige geld, materiaal of arbeid verzamelen en de winsten dan onder elkaar te verdelen. (Er zijn uitzonderingen voorzien waarbij 1 persoon ook een vennootschap kan oprichten).
De keuze heeft belangrijke gevolgen voor u en uw zaak en hangt af van volgende factoren:
- de aansprakelijkheid
- de administratieve en juridische formaliteiten
- de besluitvorming
- de winstverdeling
- het voeren van een boekhouding
- de belastingen
- de opvolging
Omdat dit geen eenvoudige kwestie is en omdat de juiste keuze bepaald wordt door heel wat persoonlijke factoren, moet dit voor elke situatie apart bekeken en besproken worden.
Samengevat hebben zowel eenmanszaken als vennootschappen hun eigen specifieke voor- en nadelen. De keuze tussen een eenmanszaak en een vennootschap zal dan ook afhangen van de afweging van deze voor- en nadelen.
Eenmanszaken
Voordelen
- U kan snel en zonder veel formaliteiten beslissingen nemen.
- De winst van de eenmanszaak is volledig van u en u beslist zelf hoeveel u van de winst herinvesteert in de zaak.
- Beperkte administratieve en boekhoudkundige verplichtingen.
Nadelen
- U bent onbeperkt aansprakelijk, wat betekent dat u met uw volledige privévermogen instaat voor alle schulden van de eenmanszaak.
- De inkomsten van de eenmanszaak worden niet apart belast in de personenbelasting, maar samen met uw overige inkomsten. Dat maakt dat er weinig ruimte is voor fiscale optimalisatie.
- Een eenmanszaak valt niet zomaar op te splitsen, wat de latere opvolging of overname heel wat bemoeilijkt.
Vennootschappen
Voordelen
- De vennootschap heeft een eigen rechtspersoonlijkheid met eigen rechten en plichten.
- Een vennootschap wordt in principe door meerdere personen opgericht, maar alle afspraken tussen die personen staan duidelijk op papier.
- Bepaalde vennootschapsvormen zorgen dat u beperkt aansprakelijk gesteld kunt worden.
- Er is ruimte voor fiscale optimalisatie, waarbij uw persoonlijke inkomsten en de inkomsten van de vennootschap zodanig georganiseerd kunnen worden dat u zo weinig mogelijk belastingen moet betalen én toch jarenlang een stabiel inkomen kunt krijgen.
- U kan preventief makkelijker de opvolging bij overlijden verzekeren.
Nadelen
- Formele besluitvorming en procedures
- Zwaardere boekhoudkundige verplichtingen
- Meer juridische en administratieve verplichtingen en dus ook meer kosten.